Διαταραχές ύπνου – παραϋπνίες – αϋπνίες

Ο ύπνος είναι μια φυσιολογική διαδικασία, απαραίτητη και ιδιαιτέρως χρήσιμη στη σωματική και ψυχική υγεία του ανθρώπου. Όταν η ποιότητα του ύπνου είναι καλή, έχει ευεργετικά οφέλη για τον οργανισμό. Κατά τη διάρκεια του ύπνου οι λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος επιβραδύνονται, μια λειτουργία πολύ σημαντική για την ανάκτηση της ενεργειακής εφεδρείας του οργανισμού και την οξυγόνωση του εγκεφάλου. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι παρουσιάζουν διαταραχές του ύπνου ως αποτέλεσμα της απαιτητικής καθημερινότητας και του στρες. Συνήθως εμφανίζονται είτε με τη μορφή αϋπνίας είτε με τη μορφή υπνηλίας. Αρκετά συχνό φαινόμενο είναι οι περιστασιακές διαταραχές του ύπνου.

Ως αϋπνία χαρακτηρίζεται η έλλειψη επαρκούς ύπνου. Μπορεί να εκδηλωθεί με δυσκολία επέλευσης του ύπνου, με νυχτερινές αφυπνίσεις, με πολύ πρωινή αφύπνιση, ή με φαινόμενα ανεπαρκούς και μη ποιοτικού ύπνου παρά τη φυσιολογική ποσοτικά διάρκειά του. Αίτια: Η αϋπνία μπορεί να προκαλείται από έναν περιστασιακό παράγοντα όπως είναι μια περίοδος με έντονο strees ή από μία πιο μόνιμη απορρύθμιση όπως ένα χρόνιο οργανικό νόσημα που δεν έχει εντοπιστεί ή θεραπευτεί. Μερικά από αυτά είναι: η ρινίτιδα, η παραρινοκολπίτιδα, το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι παθήσεις του γαστρεντερικού, οι αρθρίτιδες, οι ενδοκρινοπάθειες, οι εγκεφαλοπάθειες, τα ψυχικά νοσήματα, η οσφυαλγία, ο χρόνιος πόνος, η συχνουρία,  το σύνδρομο των ανήσυχων ποδών, η υπνική άπνοια και άλλες. Επίσης, η περίοδος της εμμηνόπαυσης μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο. Υπάρχουν ορισμένες συμπεριφορές και συνήθειες, οι οποίες επηρεάζουν τον ύπνο όπως το είδος και το ωράριο εργασίας, οι ακατάστατες ώρες ύπνου, ο θόρυβος, ο φωτισμός, τα μεγάλα και βαριά γεύματα, η επίπονη σωματική και πνευματική δραστηριότητα (πριν από το νυχτερινό ύπνο), το αλκοόλ, η καφεΐνη, η θερμοκρασία. Συμπτώματα: Ένας άνθρωπος που διανύει μια περίοδο αϋπνίας, η καθημερινότητά του επηρεάζεται σημαντικά καθώς εμφανίζει υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, κόπωση, νευρικότητα, ανησυχία, δυσφορία. Διάγνωση – Αντιμετώπιση: Πλέον υπάρχουν διάφοροι τρόποι και τεχνικές για να διαγνωστεί και να εκτιμηθεί η αϋπνία. Σχετικά με τη φαρμακευτική αντιμετώπιση υπάρχουν τρεις κατηγορίες φαρμάκων που συστήνονται και αφορούν τις βενζοδιαζεπίνες (ηρεμιστικά), τα μη βενζοδιαζεπινικά υπνωτικά και τους αγωνιστές των υποδοχέων της μελανίνης. Υπάρχουν, όμως, και μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις οι οποίες είναι αποτελεσματικές στη διαχείριση του ύπνου όπως οι τεχνικές μέσω ψυχοθεραπείας και ο βελονισμός. Η επιλογή της κατάλληλης αντιμετώπισης επέρχεται πάντα σε συνεννόηση και συνεργασία με τον ειδικό.

Ως παραϋπνίες ονομάζονται οι διαταραχές ύπνου που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου. Είναι αρκετά συχνές κατά την παιδική και εφηβική ηλικία και τις περισσότερες φορές δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας. Ωστόσο, αν συνεχίζονται και στην ενήλικη ζωή χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Διαχωρίζονται σε NREM παραϋπνίες, με χαρακτηριστικά συμπτώματα όπως η υπνοβασία, ο υπνικός τρόμος, οι συγχυτικές αφυπνίσεις, η σεξουαλική επαφή κατά τη διάρκεια του ύπνου (sexsomnia) και η διαταραχή νυχτερινής υπερφαγίας και στις REM παραϋπνίες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από τη διαταραχή εφιαλτών, την υπνική παράλυση και τη διαταραχή συμπεριφοράς κατά τον ύπνο REM. Αίτια: O νευροβιολογικός μηχανισμός που εμπλέκεται στην εκδήλωση των παραϋπνιών δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες φαίνεται να παίζουν ιδιαίτερο ρόλο τα στάδια της εγρήγορσης των NREM και του REM σταδίου του ύπνου, αλλά και άλλων συμπεριφορικών χαρακτηριστικών. Έχει παρατηρηθεί πως άτομα που παρουσιάζουν παραϋπνίες εκδηλώνουν συχνότερα κούραση, υπνηλία και ψυχιατρικά συμπτώματα, όπως κατάθλιψη, άγχος, ψυχαναγκασμούς και φοβίες. Διάγνωση – Αντιμετώπιση: Η διαχείριση των παραϋπνιών γίνεται τόσο με φαρμακευτική όσο και με μη φαρμακευτική προσέγγιση. Στις περιπτώσεις αυτές σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι συμπεριφορικές παρεμβάσεις και οι τεχνικές της ψυχοθεραπείας. Ανάλογα με τον τύπο των συμπτωμάτων που εμφανίζει το άτομο, συστήνεται και ο κατάλληλος τρόπος αντιμετώπισης.

Γενικές συμβουλές

Καθώς η ποιότητα του ύπνου είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για τον οργανισμό, χρειάζεται να δώσετε βαρύτητα και να μην τον παραμελήσετε. Μερικές χρήσιμες συμβουλές που μπορείτε να ακολουθήσετε προκειμένου να βελτιώσετε τον ύπνο σας είναι:

  • Τεχνικές χαλάρωσης με χαλάρωση των μυών και ελεγχόμενες αναπνοές,
  • Διαλογισμός και θετικές σκέψεις (κυρίως πριν τον ύπνο)
  • Δημιουργία σταθερού ωραρίου ύπνου
  • Πηγαίνετε για ύπνο μόλις νυστάξετε
  • Μην διασπάτε την προσοχή σας με άλλα θέματα όταν ξαπλώνετε
  • Φροντίστε το περιβάλλον του υπνοδωματίου (θόρυβος, φωτισμός, θερμοκρασία, ενοχλήσεις)
  • Αποφύγετε την κατανάλωση δείπνων που είναι βαριά και μεγάλα
  • Αποφύγετε κατά τις απογευματινές ή βραδινές ώρες το αλκοόλ και την καφεΐνη (καφές, τσάι, coca cola, μαύρη σοκολάτα)
  • Φάρμακα με διεγερτικές ή διουρητικές ιδιότητες προτείνεται να να λαμβάνονται νωρίς (έπειτα πάντα από συνεννόηση με τον γιατρό)
  • Αποφύγετε το μεσημεριανό ύπνο ή τουλάχιστον περιορίστε τον σε διάρκεια (να μη διαρκεί πάνω από μισή ώρα)
  • Ασκηθείτε τακτικά και προτιμήστε να έχετε τελειώσει την άσκηση τουλάχιστον 3 ώρες πριν την κατάκλιση

 

 

 

περισσότερα...

Αγχώδεις εκδηλώσεις και κατάθλιψη

Καθημερινά ο άνθρωπος εκτίθεται σε διάφορες στρεσογόνες καταστάσεις. Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα, το οποίο εγείρεται σε μια ενδεχόμενη απειλή ή σε μια απαιτητική κατάσταση. Πρόκειται για ένα παρεξηγημένο συναίσθημα, καθώς έχει συνδεθεί με αρνητική έννοια. Ωστόσο το άγχος έχει θετική επίδραση, όταν λειτουργεί ως ένας μηχανισμός κινητοποίησης και εγρήγορσης σε στιγμές που όντως είναι εύλογο να υπάρχει. Οι στιγμές αυτές συνήθως προκύπτουν σπάνια και το άγχος που βιώνει ο άνθρωπος δεν είναι υπερβολικό. Το άγχος αποκτά αρνητική επίδραση, όταν γίνεται συχνό και έντονο δυσκολεύοντας την καθημερινότητα του ανθρώπου και προκαλώντας του ψυχική και σωματική ένταση. Σε αυτές τις περιπτώσεις αναφερόμαστε πλέον για αγχώδη διαταραχή.

Ποια είναι τα συμπτώματα της αγχώδους διαταραχής;

Οι αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν γενικά ένα μεγάλο φάσμα κλινικών συνδρόμων, τα οποία χαρακτηρίζονται από νευρικότητα, ανησυχία, ένταση και διάφορα σωματικά συμπτώματα. Μερικά από τα πιο κοινά συμπτώματα είναι:

  • Υπερβολική ανησυχία: όταν είναι δυσανάλογη προς την αιτία που την προκαλεί, ακόμη και σε απλές καθημερινές καταστάσεις
  • Μόνιμη εγρήγορση: Λόγω της διέγερσης του συμπαθητικού νευρικού συστήματος παρατηρούνται διάφορα σωματικά συμπτώματα όπως αυξημένοι παλμοί της καρδιάς, έντονη εφίδρωση (κυρίως στις παλάμες), τρέμουλο χεριών, ξηροστομία κ.ά.
  • Αίσθημα κόπωσης
  • Αεικινησία: συνήθως περιγράφεται ως μια αίσθηση ότι βρίσκονται συνεχώς σε μια ένταση ή ότι δεν μπορούν να παραμείνουν στην ίδια θέση για πολλή ώρα
  • Ευερεθιστότητα
  • Δυσκολία συγκέντρωσης: το άγχος γενικά μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία της μνήμης
  • Κρίσεις πανικού: χαρακτηρίζεται ένα ανυπέρβλητο αίσθημα φόβου συνοδευόμενο από διάφορες σωματικές εκδηλώσεις όπως ταχυπαλμία, έντονη εφίδρωση, τρέμουλο, δύσπνοια, σφίξιμο στο στήθος, ναυτία κ.ά. Πολλές φορές δημιουργεί στον άνθρωπο που τις βιώνει την αίσθηση ότι θα πεθάνει
  • Διαταραχές στον ύπνο: ο διακοπτόμενο ύπνος κατά τη διάρκεια της νύχτας και η αϋπνία είναι οι πιο συχνές εκδηλώσεις
  • Φοβίες: έντονοι φόβοι απέναντι σε πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις
  • Κοινωνική απομόνωση: τα άτομα που ταλαιπωρούνται από αγχώδεις διαταραχές τείνουν να αποφεύγουν τις κοινωνικές εκδηλώσεις και την πολυκοσμία, ανησυχούν για την ενδεχόμενη κριτική των άλλων και φοβούνται μήπως ντροπιαστούν μπροστά σε άλλους

Ποιες είναι οι αγχώδεις διαταραχές;

Αγχώδεις διαταραχές είναι μια γενικότερη κατηγορία, στην οποία εντάσσονται διάφορες μορφές του άγχους και ταξινομούνται κυρίως ανάλογα με την αιτία που τις προκαλεί. Έτσι, προκύπτουν οι εξής κατηγορίες:

  • Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή (ΓΑΔ): Πρόκειται για μια χρόνια κατάσταση, η οποία συχνά συνυπάρχει με κατάθλιψη. Χαρακτηρίζεται από υπερβολικό άγχος και ανησυχία για αντικειμενικά ασήμαντες αφορμές και το άτομο δυσκολεύεται να τα ελέγξει. Πολλές φορές συνοδεύεται από ήπια σωματικά συμπτώματα άγχους, όπως μυϊκή τάση, εύκολη κόπωση, ανησυχία (ή «υπερδιέγερση») και διαταραχές στον ύπνο.
  • Διαταραχή πανικού (με ή χωρίς αγοραφοβία): Χαρακτηρίζεται από την παρουσία επανειλημμένων κρίσεων πανικού. Το άτομο συχνά πιστεύει πως θα βιώσει ξανά τις κρίσεις πανικού και αυτό δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο αρνητικών σκέψεων. Κατά τη διάρκεια των κρίσεων υπάρχει έντονη η πεποίθηση ότι θα πεθάνει και αυτό είναι αρκετά τρομακτικό και βασανιστικό για την καθημερινότητά του.
  • Φοβίες: Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται οι ειδικές φοβίες και η κοινωνική φοβία. Ειδική φοβία υπάρχει όταν το άτομο βιώνει έναν υπερβολικό και παράλογο έντονο φόβο που προκύπτει από την παρουσία ή τη σκέψη ενός συγκεκριμένου και σταθερού κάθε φορά αντικειμένου ή κατάστασης. Παρόλο που το άτομο αναγνωρίζει το φόβο του ως υπερβολικό και παράλογο, δεν μπορεί να τον ελέγξει. Ως φοβικά αντικείμενα ή καταστάσεις μπορεί να είναι συγκεκριμένα ζώα ή έντομα (οι φοβίες αυτές ξεκινούν από την παιδική ηλικία), το ύψος, το νερό, το βάθος της θάλασσας, οι καταιγίδες, οι ενέσεις, οι βελόνες, το αίμα, οι γέφυρες, τα τούνελ, τα αεροπλάνα, τα αυτοκίνητα, τα ασανσέρ κ.ά. Κοινωνική φοβία χαρακτηρίζεται η φοβία που σχετίζεται με συγκεκριμένες κοινωνικές καταστάσεις, όπως ομιλίες σε κοινό, χρήση δημόσιων ουρητηρίων ή ο λεγόμενος «φόβος της σκηνής».
  • Μετατραυματική αγχώδης διαταραχή: άτομα τα οποία εκτέθηκαν σε τραυματικά και απειλητικά γεγονότα για τη ζωή -τη δική τους ή των αγαπημένων- όπως πόλεμος, τρομοκρατικές επιθέσεις, σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. κ.ο.κ. Στο μετατραυματικό στρες το άτομο αναβιώνει ξανά τα τραυματικά γεγονότα και τα συναισθήματα που βίωσε με τη μορφή εικόνων, εφιαλτών, ψευδαισθήσεων ή παραισθήσεων.
  • Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή: χαρακτηρίζεται από ιδεοληψίες (έμμονες σκέψεις, παρορμήσεις ή εικόνες) τις οποίες το άτομο ενώ γνωρίζει ότι είναι αποκυήματα του μυαλού δεν καταφέρνει να τις απωθήσει. Επίσης χαρακτηρίζεται από ψυχαναγκασμούς, δηλαδή επαναλαμβανόμενες πράξεις ή νοητικές διεργασίες όπως πλύσιμο των χεριών, τακτοποίηση και οργάνωση αντικειμένων, στερεοτυπικές φράσεις ή κινήσεις. Το άτομο υποκινούμενο από τις ιδεοληψίες του, ωθείται στο να τις εκτελέσει καθώς πιστεύει πως με αυτό τον τρόπο θα εκφορτίσει ή θα προλάβει το άγχος που του προκαλούν οι ιδεοληψίες ή οι δυνητικά καταστροφικές συνέπειες των σκέψεών του. Αρκετές περιπτώσεις της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής αφορούν τις ιδέες επιμόλυνσης από μικρόβια που ωθούν το άτομο σε επανειλημμένο και τελετουργικό πλύσιμο των χεριών ή σχολαστική καθαριότητα (επανειλημμένα έχουν υπάρξει περιπτώσεις ασθενών με έκζεμα χειρών από τις πολλαπλές πλύσεις και τα καθαριστικά που χρησιμοποιούν) ή υπερβολική ανησυχία ότι θα συμβεί το χειρότερο, γεγονός που τους οδηγεί σε επανειλημμένους ελέγχους π.χ. των ματιών της κουζίνας, του θερμοσίφωνα ή του κλειδώματος της πόρτας. Συχνά η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή συνυπάρχει με κατάθλιψη και νευρογενή ανορεξία.

Κατάθλιψη: συμπτώματα και ταξινόμηση

Πρόκειται για μία σοβαρή ψυχική κατάσταση, η οποία μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους κάθε ηλικίας και φύλου. Η εμφάνισή της μπορεί να αφορά είτε κάποιο καταθλιπτικό επεισόδιο είτε μια χρόνια κατάσταση. Συχνά ξεκινά με την απώλεια ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης. Το άτομο μπορεί να αισθάνεται αβοήθητο, να βιώνει έντονη και ανεξήγητη κούραση, αισθήματα αναξιότητας και ενοχής, θλίψη, μελαγχολία, απελπισία και απόσυρση από τις κοινωνικές και διαπροσωπικές επαφές. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχουν αυτοκτονικές σκέψεις ή να οδηγήσει ακόμη και σε αυτοκτονία.

Υπάρχουν διάφορες μορφές κατάθλιψης, όπως:

  • Η Μείζων καταθλιπτική διαταραχή: χαρακτηρίζεται από έντονα συμπτώματα σε καθημερινή συχνότητα για διάστημα τουλάχιστον δυο εβδομάδων
  • Η Άτυπη κατάθλιψη: συνήθως υποχωρεί προσωρινά σε ένα θετικό συμβάν. Χαρακτηρίζεται από υπερευαισθησία στην κοινωνική κριτική και την απόρριψη, αύξηση της όρεξης και του βάρους, αύξηση της διάρκειας του ύπνου ή αϋπνία και βαριά άκρα.
  • Δυσθυμία (επίμονη ή χρόνια καταθλιπτική διαταραχή): καταθλιπτική διάθεση που διαρκεί τουλάχιστον δύο χρόνια. Χαρακτηρίζεται από βαθιά θλίψη ή απελπισία, χαμηλή αυτοεκτίμηση ή αισθήματα ανεπάρκειας, έλλειψη ενδιαφέροντος, αλλαγή της όρεξης και του ύπνου, χαμηλή ενέργεια, προβλήματα συγκέντρωσης και προβλήματα μνήμης και κοινωνική απόσυρση.
  • Περιγεννητική (επιλόχεια) καταθλιπτική διαταραχή: καταθλιπτική διαταραχή με έναρξη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μετά τον τοκετό.
  • Ψυχωσική κατάθλιψη: βαριά καταθλιπτική διαταραχή που συνοδεύεται από κάποια μορφή ψυχωσικών συμπτωμάτων.
  • Εποχιακή κατάθλιψη: ξεκινά τους χειμερινούς μήνες και οφείλεται στην αλλαγή της θερμοκρασίας και τη μειωμένη ηλιοφάνεια.

Υπάρχει θεραπεία για το άγχος και την κατάθλιψη;

Επειδή πρόκειται για όρους και ψυχικές καταστάσεις οι οποίες χρησιμοποιούνται συχνά στην καθημερινή ορολογία των ανθρώπων, είναι πολύ σημαντικό αν διαπιστωθούν κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα και διαρκούν για κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα να απευθυνθείτε στον ειδικό. Ο ειδικός θα μπορέσει να αξιολογήσει και να θέσει τη διάγνωση. Ωστόσο, πρόκειται για περιπτώσεις που δυστυχώς ακόμη και στις μέρες μας υπάρχει ο φόβος, η υποτίμηση και το στίγμα που συνοδεύει τις ψυχικές παθήσεις. Όμως, η σωστή ενημέρωση και διάγνωση θα επιφέρει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Η υποστήριξη που παρέχεται τόσο στις αγχώδεις διαταραχές όσο και στην κατάθλιψη αφορά το συνδυασμό δύο παρεμβάσεων: της φαρμακευτικής αγωγής και της ψυχοθεραπείας. Η φαρμακευτική αγωγή συμβάλλει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στον κατευνασμό εάν διαπιστωθεί βίαιη και αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Η ψυχοθεραπεία βοηθάει στο να κατανοήσει το άτομο τον λόγο που εμφανίζει αυτά τα συμπτώματα, με σκοπό να αποκτήσει ξανά τον έλεγχο των σκέψεων και των καταστάσεων.

 

περισσότερα...

Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα

Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) αφορά μια διαγνωστική εξέταση, η οποία καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα των μυών του εγκεφάλου. Η καταγραφή των ηλεκτρικών σημάτων του εγκεφάλου γίνεται με ηλεκτρόδια που τοποθετούνται στην επιφάνεια του κρανίου. Πρόκειται για μια ανώδυνη και ακίνδυνη εξέταση, η οποία μαζί με την προετοιμασία διαρκεί περίπου μία ώρα. Χρησιμοποιείται για να τεθεί διάγνωση σχετικά με παθήσεις των κινητικών νευρώνων και των εγκεφαλικών μυών, βλαβών του εγκεφάλου και της επιληψίας, καθώς και για να μελετήσει τις διαταραχές του ύπνου (όπως η ναρκοληψία) ή όταν υπάρχουν συμπτώματα όπως απώλεια συνείδησης, σπασμοί, αποπροσανατολισμός, πονοκέφαλοι και διάχυτη έντονη ζάλη.

Η προετοιμασία που απαιτείται για την πραγματοποίηση της εξέτασης είναι απλή. Από το προηγούμενο βράδυ ο εξεταζόμενος θα πρέπει να αποφύγει την κατανάλωση τροφής που περιέχει καφεΐνη, όπως καφέ, τσάι, σοκολάτα (τουλάχιστον 8 ώρες πριν από την εξέταση). Τα μαλλιά του πρέπει να είναι καθαρά, χωρίς προϊόντα μαλλιών (ζελέ, λακ κ.ά.) ή μαλακτικό, καθώς η τοποθέτηση των ηλεκτροδίων γίνεται πάνω στο κεφάλι. Με την ολοκλήρωση της εξέτασης ο εξεταζόμενος μπορεί να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες.

 

περισσότερα...

Ηλεκτρομυογράφημα

Το ηλεκτρομυογράφημα (ΗΜΓ) αφορά μια ασφαλής και ακίνδυνη παρακλινική εξέταση, η οποία αξιολογεί το περιφερικό νευρικό σύστημα και τους μύες. Συγκεκριμένα με την εξέταση αυτή εκτιμάται η λειτουργία των νεύρων του σώματος που βρίσκονται εκτός του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Ουσιαστικά καταγράφεται η ηλεκτρική δραστηριότητα εντός των μυών. Επίσης με τη μέθοδο του ηλεκτρομυογραφήματος μπορεί να εκτιμηθεί και η λειτουργία των μυών και της νευρομυϊκής σύναψης, δηλαδή του σημείου που γίνεται η επαφή του νεύρου με το μυ.

Μέσω της εξέτασης αυτής, μπορεί να γίνει έλεγχος i) εάν πάσχει ένα ή πολλά νεύρα, ii) εάν η βλάβη εστιάζεται στην κινητικότητα ή την αισθητικότητα, iii) εάν είναι πρόσφατη ή παλαιότερη, iv) τη βαρύτητα της βλάβης και v) τις πιθανότητες και το χρόνο για αποκατάσταση. Η εξέταση και η ερμηνεία των ευρημάτων πραγματοποιούνται από  το νευρολόγο.

Αρκετές φορές το ηλεκτρομυογράφημα συνδυάζεται με την εξέταση του ηλεκτρονευρογραφήματος, προκειμένου να υπάρχει μια ολοκληρωμένη διάγνωση και κλινική εικόνα για παθήσεις όπως: οι μυοπάθειες, οι παγιδευτικές νευροπάθειες, οι πολυνευροπάθειες, οι παθήσεις των νευρικών πλεγμάτων, οι ριζοπάθειες και ν νόσος το κινητικού νευρώνα.

Πως γίνεται η εξέταση;

Για το ηλεκτρομυογράφημα γίνεται εισαγωγή μιας λεπτής βελόνας στο εσωτερικό του μυός, η οποία καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα των μυών σε κατάσταση ηρεμίας και κίνησης. Αποτελείται από αρκετές επιμέρους εξετάσεις: το κυρίως ΗΜΓ, την κινητική ταχύτητα αγωγής νεύρων, την αισθητική ταχύτητα αγωγής νεύρων, το F-κύμα, το H-reflex και τη δοκιμασία επαναληπτικών ερεθισμών (Desmedt). Η ακολουθία της εξέτασης δεν είναι ίδια σε κάθε ασθενή, αλλά προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε περιστατικού, την υφιστάμενη διαφορική διάγνωση αλλά και τα ευρήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Η επιτυχής εκπόνηση και αξιολόγηση του ΗΜΓ είναι συνυφασμένη με την άριστη γνώση και χειρισμό του νευρολόγου.

Για την πραγματοποίηση της εξέτασης, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προετοιμασία. Ωστόσο υπάρχουν ορισμένες γενικές οδηγίες, προκειμένου να νιώσει κάποιος πιο άνετα: φορέστε άνετα ρούχα πριν φύγετε από το σπίτι και μην χρησιμοποιήσετε κρέμα σώματος. Αν έχετε βηματοδότη ή πάσχετε από κάποια πάθηση που επηρεάζει την πηκτικότητα του αίματος, χρειάζεται να ενημερώσετε τον γιατρό σας.

 

περισσότερα...

Ταχύτητες αγωγής νεύρων

Η εξέταση των ταχυτήτων αγωγής νεύρων αφορά μια ανώδυνη και ασφαλή μέθοδο εξέτασης. Κατά την εξέταση εφαρμόζεται σε μια επιφανειακή θέση ενός περιφερικού νεύρου ένα εξωτερικό ηλεκτρικό ερέθισμα ενώ σε μία δεύτερη θέση τοποθετούνται ηλεκτρόδια, τα οποία θα καταγράψουν την απάντηση.

Ουσιαστικά, τα νεύρα μαζί με τα περιβλήματα τους (έλυτρα μυελίνης) αποτελούν καλούς αγωγούς του ηλεκτρικού ρεύματος και μεταφέρουν από την περιφέρεια προς το κέντρο πληροφορίες (ώσεις) που αφορούν την αισθητικότητα (αισθητικά νεύρα) και από το κέντρο προς την περιφέρεια τις κινητικές οδηγίες προς τους μυς (κινητικά νεύρα). Όσον αφορά τα αισθητικά νεύρα καταγράφεται ο ερεθισμός του νεύρου (αισθητικά προκλητά δυναμικά), ενώ όσον αφορά τα κινητικά νεύρα καταγράφεται η κινητική απάντηση  από ένα μυ που δέχεται νεύρωση από το ερεθιζόμενο νεύρο (κινητκό προκλητό δυναμικό). Το πόρισμα και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που προκύπτει από την εξέταση βασίζεται στο χρόνο που μεσολαβεί από την εφαρμογή του ηλεκτρικού ερεθίσματος μέχρι την καταγραφή του δυναμικού (κινητικού ή αισθητικού) καθώς και από το μέγεθος (ύψος) του δυναμικού. Από τη συγκέντρωση των δύο αυτών στοιχείων αξιολογείται η ακεραιότητα ή η τυχόν βλάβη του νεύρου και γίνεται προσδιορισμός της θέσης και του είδους της βλάβης.

Σε ποιες περιπτώσεις συνίσταται η εξέταση των ταχυτήτων αγωγής νεύρων;

Εφόσον ο ειδικός έχει λάβει το ιατρικό ιστορικό του ατόμου, έχει αξιολογήσει τα συμπτώματα που περιγράφονται και έχει πραγματοποιήσει την κλινική νευρολογική εξέταση τότε μπορεί να συστήσει την εξέταση της αγωγιμότητας των περιφερικών νεύρων. Τα συμπτώματα που συνήθως περιγράφονται και οδηγούν στην εξέταση αυτή διακρίνονται στη μελέτη αγωγιμότητας των αισθητικών νεύρων (αισθητική ταχύτητα αγωγής περιφερικών νεύρων) και σχετίζονται με τα μουδιάσματα των άκρων (αιμωδίες), την ελαττωμένη αίσθηση πόνου ή θερμοκρασίας (υπαισθησίες), τις δυσάρεστες αισθήσεις (αίσθηση σαν να περνάει ηλεκτρικό ρεύμα/ δυσαισθησίες) την μελέτη της και με τη μελέτη της αγωγιμότητας των κινητικών νεύρων (κινητική ταχύτητα αγωγής περιφερικών νεύρων), η οποία σχετίζεται με συμπτώματα όπως η μυϊκή αδυναμία και η ατροφία των μυών.

Ποιες παθήσεις αφορά;

Τα περιφερικά νεύρα πολύ συχνά υφίστανται τοπικούς τραυματισμούς ή χρόνια βλάβη από την τοπική εφαρμογή πίεσης (παγιδευτικές περιφερικές νευροπάθειες, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα) ή πίεση των ριζών των κινητικών νεύρων στα μεσοσπονδύλια τμήματα, κυρίως της οσφυϊκής και αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (δισκοπάθειες, στενός νωτιαίος σωλήνας κ.ά.). Επίσης βλάβες στα νεύρα μπορούν να προκληθούν από γενικότερες παθολογικές, μεταβολικές καταστάσεις όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και η διαβητική διαβητική πολυνευροπάθεια. Η πολυνευροπάθεια σχετίζεται με τις περιπτώσεις όπου η βλάβη είναι γενικευμένη και επηρεάζει περισσότερα από ένα νεύρα.

Συμβάλλει η εξέταση αυτή στη θεραπεία και αντιμετώπιση του προβλήματος;

Αποτελεί γεγονός πως η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση είναι υψίστης σημασίας. Όσο πιο γρήγορα απευθυνθεί το άτομο στον ειδικό, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες για την καλύτερη αποκατάσταση της βλάβης είτε με συντηρητικά μέσα, είτε με χειρουργική αντιμετώπιση και αποφεύγονται οι χρόνιες καταστάσεις. Η συγκεκριμένη εξέταση συνδυαστικά με όλες τις απαραίτητες κλινικές πληροφορίες και τα στοιχεία του ειδικού συμβάλλει στην εύρεση της αιτίας, της βαρύτητας της βλάβης καθώς και στην πιθανή πρόβλεψη της εξέλιξης της κατάστασης.

 

 

περισσότερα...

Προκλητά δυναμικά

Τα προκλητά δυναμικά ανήκουν στις νευροφυσιολογικές εξετάσεις και χρησιμεύουν στην καταγραφή των αντιδράσεων του εγκεφάλου σε εξωτερικά ερεθίσματα (όπως οπτικά, αισθητικά, ακουστικά). Πρόκειται για μια ανώδυνη και ασφαλή εξέταση, η οποία συνήθως διαρκεί λίγα λεπτά. Κατά την εφαρμογή της πραγματοποιούνται ηλεκτρικά ερεθίσματα σε μία επιφανειακή θέση, ενός περιφερικού νεύρου και τοποθετούνται ηλεκτρόδια στην επιφάνεια της κεφαλής προκειμένου να καταγραφεί η φλοιική απάντηση. Συχνά η εξέταση γίνεται και στα δύο άνω (ή κάτω) άκρα προκειμένου να εκτιμηθούν τυχόν βλάβες από τις ρίζες και σε όλο το μήκος της σωματοαισθητικής οδού.

Ουσιαστικά, ο ερεθισμός που γίνεται στην αισθητική μοίρα του νεύρου μεταδίδει μέσω των ριζών και του νωτιαίου μυελού το ερέθισμα προς τον αισθητικό φλοιό του εγκεφάλου, ώστε να καταγραφεί στην αντίστοιχη θέση του δέρματος του κρανίου το προκλητό δυναμικό. Ο ερεθισμός συνήθως γίνεται σε νεύρα και των τεσσάρων άκρων, προκειμένου να υπάρχει σαφής εικόνα αν υπάρχει τυχόν βλάβη στις ρίζες ή το νωτιαίο μυελό.

Σε τι χρησιμεύει η εξέταση με προκλητά δυναμικά;

Τα προκλητά δυναμικά προτείνονται από τον ειδικό στις περιπτώσεις που υπάρχουν αισθητικά συμπτώματα όπως μουδιάσματα (αιμωδίες), δυσαισθησίες, νευραλγίες των άκρων και στις περιπτώσεις που υπάρχουν κινητικά συμπτώματα, κυρίως μυϊκή αδυναμία και ατροφία των μυών. Η εξέταση αυτή συμβάλλει στη διάγνωση παθήσεων του κεντρικού και του περιφερικού νευρικού συστήματος. Συγκεκριμένα εφαρμόζεται για τη διερεύνηση παθήσεων του οπτικού, ακουστικού, αισθητικού και κινητικού συστήματος, καθώς και για τη διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας ή διαφόρων βλαβών του νωτιαίου μυελού και του εγκεφάλου (όπως αυχενική ή θωρακική στένωση, ριζίτιδες, μυελίτιδες, όγκοι, εγκεφαλικές λοιμώξεις κ.ά.).

 

περισσότερα...

Έκδοση πιστοποιητικών – γνωματεύσεων

Πολλές φορές χρειάζεται να υπάρχει κάποιο επίσημο ιατρικό έγγραφο που να επικυρώνει και να πιστοποιεί την κατάσταση υγείας ή την πάθηση που μας ταλαιπωρεί. Τέτοιου είδους έγγραφα είναι τα ιατρικά πιστοποιητικά, οι ιατρικές γνωματεύσεις και οι βεβαιώσεις που συντάσσονται από το θεράποντα ιατρό. Τα πιστοποιητικά και οι γνωματεύσεις συνήθως χρησιμοποιούνται για δικαστικές υποθέσεις, για τη διεκδίκηση διαφόρων επιδομάτων από χορηγεί το κράτος ή για την παροχή διάφορων υπηρεσιών (όπως φυσιοθεραπείες) ή χορήγηση αναλώσιμων και παραϊατρικών υλικών τα οποία παρέχονται από το ασφαλιστικό ταμείο του ατόμου.

Σύμφωνα με τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας και σεβόμενοι όλες τις νόμιμες διαδικασίες του κράτους, το Νευρολογικό ιατρείο εκδίδει ιατρικά πιστοποιητικά που πιστοποιούν πραγματική κατάσταση και προϋποθέτουν για τη νόμιμη έκδοσή τους προηγούμενη εξέταση του ασθενή, καθώς και ιατρικές γνωματεύσεις που αποτυπώνουν ιατρική άποψη. Ο ιατρός είναι υποχρεωμένος βάσει δεοντολογίας και νόμου να αναφέρει σε αυτά με ακρίβεια το σκοπό για τον οποίο προορίζονται να χρησιμοποιηθούν.

περισσότερα...

ΚΕΠΑ

Με τα αρχικά ΚΕΠΑ ονομάζονται τα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας, σκοπός των οποίων είναι να καθορίσουν το βαθμό αναπηρίας των ασφαλισμένων όλων των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης και του Δημοσίου, καθώς και των ανασφάλιστων πολιτών προκειμένου να τους χορηγηθούν παροχές όπως συντάξεις, επιδόματα ή οικονομικές ενισχύσεις, καθώς και απαλλαγές και διευκολύνσεις που παρέχει η Πολιτεία στα άτομα με αναπηρία. Για να προσδιοριστεί και να οριστεί το ποσοστό αναπηρίας στον αιτηθέντα απαιτείται να ελεγχθεί από την τριμελή Υγειονομική Επιτροπή των ΚΕ.Π.Α.

Ανάμεσα στα απαραίτητα δικαιολογητικά που καλείται να καταβάλλει ο ενδιαφερόμενος, απαιτείται και η συμπλήρωση του γενικού εισηγητικού φακέλου. Πρόκειται για ένα ειδικό έντυπο, το οποίο συμπληρώνει με απόλυτη υπευθυνότητα και γνώση ο θεράπων ιατρός της κύριας πάθησης του ασθενούς (ιστορικό, παρούσα κατάσταση, ιατρικές εξετάσεις, φαρμακευτική αγωγή, συνυπάρχουσες παθήσεις κ.λπ.).

Με βαθμό αναπηρίας μπορεί να αξιολογηθεί κάθε πάθηση ή βλάβη, σωματική – ψυχική – νοητική εξασθένιση ή η συνδυασμένη εμφάνιση τέτοιων παθήσεων ή βλαβών ή εξασθενήσεων, καθώς και οι υποτροπές τους. Μερικές από τις κοινωνικές και οικονομικές παροχές ή διευκολύνσεις, για τις οποίες απαιτείται γνωμάτευση αναπηρίας και τις οποίες δικαιούνται από την πολιτεία τα άτομα με αναπηρία είναι τα προνοιακά επιδόματα αναπηρίας, η απαλλαγή φόρου εισοδήματος, η εισφορά κοινωνικής αλληλεγγύης, τελών κυκλοφορίας και ταξινόμησης επιβατικών αυτοκινήτων, τα μειωμένα τιμολόγια ΔΕΚΟ, η απαλλαγή από γραπτές ή/και προφορικές δοκιμασίες των πανελλήνιων εξετάσεων για την εισαγωγή των μαθητών ΑμεΑ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κ.λ.π.

Το Νευρολογικό ιατρείο αναλαμβάνει υπεύθυνα τη σύνταξη εισηγητικών φακέλων για παθήσεις που εμπίπτουν στην ειδικότητα του νευρολόγου και εξασφαλίζει την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης και κατάθεσης των δικαιολογητικών έχοντας την απαραίτητη καθοδηγούμενη συνεργασία με Κοινωνικούς Λειτουργούς.

 

περισσότερα...

Γνωματεύσεις αναλωσίμων υλικών

Τα αναλώσιμα υγειονομικά υλικά μπορούν να τα προμηθεύονται οι ασφαλισμένοι από τις Αποθήκες, τα Φαρμακεία και τα Ιατρεία του Οργανισμού (σε όποιες περιπτώσεις αυτό προβλέπεται) ή από το ελεύθερο εμπόριο με ιατρική γνωμάτευση του θεράποντα ιατρού και κατόπιν έγκρισης του ελεγκτή ιατρού του Οργανισμού. Ανάλογα με την πάθηση, η συμμετοχή του ασφαλισμένου στην προμήθεια των υλικών κυμαίνεται από μηδενική έως 25%. Ενώ σχετικά με το ποια είναι τα υγειονομικά αναλώσιμα υλικά, που μπορεί να δικαιούται ο κάθε ασφαλισμένος είναι χρήσιμο να ενημερωθεί είτε από το ταμείο ασφάλισής τους είτε από τον θεράποντα ιατρό του.

Το Νευρολογικό ιατρείο παρέχει ιατρική γνωμάτευση στους δικαιούχους στην οποία αιτιολογείται η αναγκαιότητα χορήγησης του υλικού και καθορίζεται το χρονικό διάστημα χορήγησής του καθώς και η απαραίτητη ποσότητα ανά μήνα.

περισσότερα...