H νευραλγία τριδύμου αφορά ένα σύνδρομο χρόνιου νευροπαθητικού πόνου στην περιοχή του προσώπου. Πρόκειται για μια πολύ επώδυνη κατάσταση, καθώς η περιοχή του προσώπου έχει πολύ πυκνή κατανομή αισθητικών νευρικών απολήξεων ανά τετραγωνικό εκατοστόμετρο. Συνήθως προσβάλει τη μία πλευρά του προσώπου. Συχνά εμφανίζεται μεταξύ των ηλικιών 50 και 70, προσβάλλοντας κυρίως τις γυναίκες.

Ποιος είναι ο λόγος εμφάνισης της νευραλγίας τριδύμου;

Το τρίδυμο νεύρο είναι το πέμπτο κρανιακό νεύρο και είναι ένα μεικτό νεύρο. Αυτό σημαίνει ότι νευρώνει αισθητικά το μεγαλύτερο μέρος του προσώπου παρέχοντας και κινητική νεύρωση στους μασητήρες. Διαχωρίζεται σε τρεις κλάδους, τον οφθαλμικό, τον άνω γναθιαίο και τον κάτω γναθιαίο. Η νευραλγία προκύπτει από προσβολή του τριδύμου νεύρου. Για την εμφάνιση αυτού του συνδρόμου η ακριβής αιτιολογία δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί. Ως μια πιθανή αιτιολογία ορίζεται η συμπίεση του τριδύμου νεύρου από κάποιο μείζον αγγείο με το οποίο βρίσκεται σε γειτνίαση. Συνήθως πρόκειται για την άνω παρεγκεφαλιδική αρτηρία, ενώ ορισμένες φορές εμπλέκονται η οπίσθια άνω και κάτω παρεγκεφαλιδική καθώς και η σπονδυλική αρτηρία. Επίσης, η απομυελίνωση του τριδύμου μπορεί να προκύπτει λόγω σκλήρυνσης κατά πλάκας ή συμπίεσης του νεύρου από όγκο. Τέλος, κάποιες φορές σχετίζεται με τραύμα ή οδοντιατρικές επεμβάσεις.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Ο πόνος της νευραλγίας τριδύμου χαρακτηρίζεται ως οξύς και διαξιφιστικός. Περιγράφεται ως αίσθημα ηλεκτρικού ρεύματος ή σαν «μαχαιριές», που ταξιδεύουν στο πρόσωπο μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και που μπορεί να επαναλαμβάνονται. Συνήθως προσβάλλει τη μια πλευρά, ενώ σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών παρουσιάζεται αμφοτερόπλευρα. Η έναρξη και η αποδρομή του πόνου είναι απότομη και ξαφνική. Μεταξύ των επώδυνων επεισοδίων, τα έντονα συμπτώματα φαίνεται να υποχωρούν, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παραμένει ένας ηπιότερος, καυστικός πόνος. Η διάρκεια των κρίσεων κυμαίνεται από μερικά δευτερόλεπτα έως κάποια λεπτά και συνολικά να επικρατεί για μερικές ημέρες, εβδομάδες ή και μήνες. Αν δεν υπάρξει κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση οι κρίσεις αυξάνουν σε ένταση και συχνότητα με την πάροδο του χρόνου.

Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τον πόνο. Ορισμένοι από αυτούς είναι: το κρύο, η αφή του προσώπου, η επαφή του προσώπου με το νερό κατά τη διάρκεια του μπάνιου, η επαφή του δοντιού ή χειλιού με τη γλώσσα κατά την ομιλία, τη μάσηση, την κατάποση, το βούρτσισμα των δοντιών, το γέλιο, το ξύρισμα, ακόμη και το αίσθημα από ένα ελαφρύ αεράκι στο πρόσωπο.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση θα τεθεί από τον ειδικό, εφόσον πραγματοποιηθεί α) η λήψη ενός καλού ιστορικού που να περιέχει την περιγραφή του χαρακτήρα και της έντασης του πόνου και των πιθανών προκλητικών παραγόντων και β) μια ενδελεχής νευρολογική εξέταση. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η απεικόνιση μέσω μαγνητικής τομογραφίας, προκειμένου να αποκλειστεί η ενδεχόμενη ύπαρξη σκλήρυνσης κατά πλάκας ή δευτεροπαθούς πίεσης του τριδύμου από κάποιον όγκο. Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και η μαγνητική αγγειογραφία.

 

 

Υπάρχει θεραπεία;

Η θεραπευτική παρέμβαση είναι φαρμακευτική και παρεμβατική. Το θεραπευτικό πρωτόκολλο που θα συστήσει ο ειδικός είναι πάντα εξατομικευμένο στην ιδιαίτερη περίπτωση του κάθε ανθρώπου. Συνήθως γίνεται χορήγηση αντιεπιληπτικών (καρβαμαζεπίνη, γκαμπαπεντίνη, πρεγκαμπαλίνη), καθώς φαίνεται να μειώνουν τις ηλεκτρικές εκκενώσεις του τριδύμου νεύρου. Η οξκαρβαζεπίνη έχει λίγο πιο μικρή αποτελεσματικότητα αλλά λιγότερες παρενέργειες. Επίσης ενίοτε χρησιμοποιούνται σπασμολυτικοί παράγοντες, ήπια οπιοειδή και οζονοθεραπεία, τα οποία στοχεύουν στην ύφεση της συμπτωματολογίας. Τέλος, σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει αποτελεσματική ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή εφαρμόζονται και παρεμβατικές τεχνικές.