Διαταραχές βάδισης

Ο τρόπος με τον οποίο περπατάει κάποιος ονομάζεται βηματισμός. Οι διαταραχές της βάδισης αφορούν ασυνήθη και μη-ελεγχόμενα πρότυπα βάδισης. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι διαταραχών βάδισης και οι περισσότερες οφείλονται σε κάποια σωματική πάθηση. Συνήθως προκαλούνται από νόσους ή τραυματισμούς στο πόδι, στον άκρο πόδα, στον εγκέφαλο, στη σπονδυλική στήλη ή στο έσω ους. Ουσιαστικά πρόκειται για το αποτέλεσμα ελλείμματος του μυοσκελετικού ή νευρικού συστήματος και της λειτουργικής προσαρμογής.

Οι κυριότεροι τύποι παθολογικής βάδισης είναι οι εξής:

  1. Σπαστική βάδιση (ημιπληγική): στην προσπάθεια του ο ασθενής να φέρει μπροστά το ευρισκόμενο σε έκταση ημίπληκτο κάτω άκρο, το σέρνει σε μια ημικυκλική εξωτερική τροχιά
  2. Ψαλιδωτή βάδιση (παραπληγική): τα πόδια σε ελαφρά κάμψη στα ισχία και τα γόνατα, δίνοντας την εμφάνιση υπόκλισης, με τα γόνατα και τους μηρούς να χτυπούν ή να διασταυρώνονται σε μια ψαλιδωτή κίνηση. Αυτό έχει ως
    αποτέλεσμα τα πόδια να διασταυρώνονται καθώς ο ασθενής βαδίζει. Τα βήματα είναι μικρά και η βάδιση αργή, με μεγάλη δυσκολία.
  3. Δίκροτο βάδισμα: λόγω πτώσης του άκρου ποδός ο βηματισμός γίνεται σηκώνοντας το πόδι ψηλά, ώστε να μην χτυπούν τα δάκτυλα στο έδαφος και στη συνέχεια της κίνησης το κατεβάζει, οπότε επειδή ακουμπούν τα δάκτυλα πρώτα στο έδαφος και μετά η φτέρνα, ακούγεται διπλός ήχος (‘‘κρότος’’).
  4. Καλπαστικό βάδισμα: όταν υπάρχει αμφοτερόπλευρο δίκροτο βάδισμα.
  5. Παρεγκεφαλιδικό αταξικό βάδισμα: χαρακτηρίζεται από αστάθεια, χωρίς συντονισμό, με ευρεία βάση στήριξης και
    τα πόδια με στροφή προς τα έξω (όπως του μεθυσμένου).
  6. Αταξικό αισθητικό βάδισμα: το πόδι σηκώνεται υπερβολικά κατά το βηματισμό, έρχεται απότομα προς τα εμπρός και κατεβαίνει χτυπώντας με δύναμη στο έδαφος.
  7. Παρκινσονικό βάδισμα: χαρακτηρίζεται από μικρά συρτά και επιταχυνόμενα βήματα, χωρίς να αιωρεί τα άνω άκρα και με κάμψη του κορμού προς τα μπρος (‘‘σαν να κυνηγάει το κέντρο βάρους του σώματός του’’).
  8. Απραξικό βάδισμα: χαρακτηρίζεται από αργά και μικρά διστακτικά βήματα και διευρυσμένη βάση. Ο ασθενής σταματάει συχνά και ξεκινάει πάλι με μεγάλη προσπάθεια.
  9. Μυοπαθητικό βάδισμα:  λόγω αδυναμίας των γλουτιαίων μυών υπάρχει αδυναμία να σταθεροποιήσει το άκρο που πατά στο έδαφος, το οποίο στρέφεται προς τα έξω ενώ η άλλη πλευρά της λεκάνης πέφτει και ο κορμός κλίνει προς την πλευρά της στήριξης. Στη συνέχεια επαναλαμβάνει την ίδια κίνηση στην αντίθετη κατεύθυνση. Η εναλλαγή των κινήσεων του κορμού στα πλάγια οδηγεί σε λίκνισμα.
  10. Χορειοαθετωσικό και δυστονικό βάδισμα: πρόκειται για ακούσιες ακανόνιστες κινήσεις και δυστονικές θέσεις, οι οποίες επηρεάζουν τη βάδιση μετατρέποντάς την σε αργή και ασταθή.
  11. Υστερικό βάδισμα: Μονοπληγία, ημιπληγία ή παραπληγία. Υστερική αστασία-αβασία
  12. Ανταλγικό βάδισμα: πρόκειται για την προσπάθεια του ατόμου κατά το βάδισμά του να αποφύγει τον πόνο σε σχηματισμούς που δέχονται το βάρος του σώματός του, όπως είναι το ισχίο, τα γόνατα ή οι αστράγαλοι.

Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν διαταραχές στη βάδιση;

Πολλοί παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές στη βάδιση. Επίσης διαφορετικοί παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο ανάλογα και με τον τύπο της παθολογικής βάδισης. Μερικές από τις κυριότερες αιτίες είναι:

  • Αρθρίτιδα των αρθρώσεων του ποδιού
  • Χονδρομαλάκυνση της επιγονατίδας
  • Διαταραχή μετατροπής (ψυχολογική διαταραχή)
  • Προβλήματα του άκρου ποδός (κάλλος, τύλος, είσφρηση όνυχος, σπίλος, πόνος, δερματικό έλκος, οίδημα, σπασμοί)
  • Κάταγμα ή τραυματισμός
  • Αιμοφιλία
  • Ενέσεις σε μύες που προκαλούν πόνο στο πόδι ή τους γλουτούς
  • Λοίμωξη
  • Ανισοσκελία
  • Μυοσίτιδα
  • Έσω κνημιαίο σύνδρομο
  • Τενοντίτιδα
  • Στενά ή άβολα παπούτσια
  • Συστροφή όρχεως

Πως γίνεται η διάγνωση;

Εάν παρατηρηθεί οποιοδήποτε αλλαγή στη βάδιση η οποία είναι μη ελεγχόμενη, χρειάζεται να επικοινωνήσετε με τον ειδικό. Η διάγνωση τίθεται έπειτα από τη λήψη συγκεκριμένου ιστορικού και νευρολογική εξέταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις η διάγνωση ολοκληρώνεται και με τη χρήση απεικονιστικού ελέγχου.

Υπάρχει θεραπεία;

Το θεραπευτικό σχήμα που θα συστήσει ο ειδικός εξαρτάται από την κλινική εικόνα και από τον τύπο της παθολογικής βάδισης. Σε μια ολιστική προσέγγιση μπορεί να χρειαστούν ορθοπεδικά βοηθήματα (όπως κάποιος νάρθηκας ή μπαστούνι), φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία, άσκηση ή ξεκούραση.